انواع زخم سوختی پوست چیست؟ سوختگی ها یکی از شایع ترین جراحت های خانگی مخصوصاً در بین بچه ها محسوب می شوند. لغت سوختگی تنها به معنای احساس سوختگی نمی باشد و در اصل به معنای آسیب شدید و جدی پوست است که موجب مرگ سلول های پوستی می شود. اکثر سوختگی ها با توجه به دلیل ایجاد سوختگی و درجه ی سوختگی، بدون مشکل خاصی که سلامتی بیمار را تهدید کند، بهبود می یابد. بیشتر سوختگی های شدید، نیازمند درمان اورژانسی بوده تا از مشکلات آتی و حتی برخی اوقات مرگ بیمار جلوگیری شود.
درجات زخم سوختگی
سه درجه برای تفکیک انواع زخم سوختگی وجود دارد: درجه یک، درجه دو و درجه سه. هر کدام از درجه ها بر اساس میزان آسیب پوستی می باشد. سوختگی درجه ی یک خفیف ترین نوع سوختگی و سوختگی درجه سه شدید ترین نوع سوختگی می باشد. میزان تخریب و آسیب پوستی به شرح زیر است:
– سوختگی درجه یک : قرمزی و تاول
– سوختگی درجه دو : تاول پوستی و پوست ضخیم
– سوختگی درجه سه : ضخامت گسترده پوست به همراه ظاهر سفید و چرمی
همچنین درجه چهارم زخم سوختگی نیز وجود دارد که این نوع از سوختگی شامل علائم سوختگی درجه سه است و همچنین اثرات سوختگی به استخوان ها و تاندون ها نیز می رسد.
سوختگی ها دلایل مختلفی دارند که در زیر به چند مورد اشاره می کنیم:
– سوختگی ناشی از مایعات داغ و جوشان
– سوختگی های شیمیایی
– سوختگی های الکتریکی
– آتش ناشی از شعله های کبریت ، شمع و فندک
– تابش شدید نور خورشید
درجه ی سوختگی بستگی به دلیل سوختگی ندارد. برای مثال سوختگی ناشی از مایعات داغ بسته به میزان داغ بودن مایع و مدت زمان تماس با پوست، می تواند هر سه درجه از سوختگی ها را ایجاد کند.
سوختگی های شیمیایی و الکتریکی حتی در صورتی که میزان سوختگی ناچیز باشد، نیاز به توجه و رسیدگی اورژانسی دارند. حتما برای درمان لازم است تا به بهترین کلینیک درمان زخم در تهران مراجعه کنید.
زخم سوختگی درجه یک
سوختگی های درجه یک کمترین میزان آسیب پوستی را ایجاد می کنند. این سوختگی ها با نام سوختگی های سطحی نیز نام برده می شوند به این دلیل که آسیب فقط متوجه بیرونی ترین لایه پوستی می شود. علائم سوختگی درجه یک شامل موراد زیر است:
– قرمزی
– کمی ورم و یا التهاب
– درد
– خشکی یا بلند شدن پوست در طول زمان درمان زخم سوختگی
زمانی که سوختگی لایه بیرونی پوست را درگیر می کند، وقتی که لایه های زیرین پوست ساخته می شوند و لایه بیرونی پوست کم کم با پوسته پوسته شدن از بین می رود، علائم این نوع سوختگی نیز از بین می روند. سوختگی درجه یک معمولاً بین 7 تا 10 روز بدون ایجاد جای زخم و اسکار درمان می شود.
ولی در صورتی که این نوع سوختگی ناحیه ی وسیعی از پوست (بیشتر از 7.5 سانتی متر) را درگیر کرده، باید به پزشک مراجعه کرد. و در صورتی که این سوختگی بر روی پوست صورت یا یکی از مفاصل اصلی بدن که در زیر نام می بریم باشد، مهم است به پزشک مراجعه کرد:
– زانو
– مچ پا
– کف پا
– ستون فقرات
– شانه
– آرنج
– ساعد
سوختگی های درجه یک معمولاً به مراقبت های قابل انجام در منزل نیاز دارند. مدت زمان بهبودی می تواند با درمان به موقع، سریع تر انجام گیرد. درمان زخم سوختگی درجه یک به شرح زیر است:
– قرار دادن محل سوختگی در آب سرد به مدت 5 دقیقه یا بیشتر
– مصرف قرص های مسکن مانند استامینوفن و ایبوپروفن برای کنترل درد ناشی از سوختگی
– استفاده از لیدوکائین (یک بی حس کننده موضعی) به همراه ژل یا کرم آلوورا برای تسکین پوست
– مصرف پماد آنتی بیوتیک بر رول محل سوختگی
– استفاده از یک گاز استریل سبک و شل برای محافظت از ناحیه مورد نظر
به هیچ عنوان از یخ استفاده نکنید که باعث بدتر شدن وضعیت و آسیب بیشتر به پوست می شود. همچنین از پنبه بر روی محل سوختگی استفاده نکنید به این دلیل که پرز های پنبه به ناحیه سوختگی می چسبد و احتمال عفونت بیشتر می شود. همچنین از درمان های خانگی و داروهای گیاهی مانند کره ، تخم مرغ و غیره استفاده نکنید زیرا اثر بخشی این موارد به هیچ عنوان ثابت نشده است.
زخم سوختگی درجه دو
سوختگی درجه 2 از درجه یک جدی تر بوده و این به دلیل سرایت سوختگی به لایه های زیرین پوست می باشد. این نوع سوختگی موجب تاول هایی در سطح پوست می شود و می تواند شدیداً قرمز و آسیب دیده شود.
برخی از تاول ها ترکیده می شود و ظاهر خیسی به پوست می دهد. با گذر زمان ، پوست ضخیم، نرم و بافت دلمه بسته ای بر روی زخم ایجاد می شود که اگزودای فیبرینوز نامیده می شود.
با توجه به ماهیت این نوع زخم ها، با تمییز نگاه داشتن محل زخم و بانداژ ناحیه ، از ایجاد عفونت جلوگیری شود. این مورد همچنین به درمان زخم سوختگی کمک می کند.
بهبود کامل برخی از سوختگی های درجه دو گاهی حتی بیشتر از 3 هفته به طول می انجامد. اکثر این سوختگی ها بین دو تا سه هفته درمان می شوند ولی تغییر رنگ پیگمنت های پوست رخ می دهد.
هرچه میزان تاول ها بیشتر بوده و عمیق تر باشند، روند درمان طولانی تر است. در برخی موارد نیاز به پیوند پوست از ناحیه ی دیگری از بدن که پوست سالمی دارد به ناحیه سوختگی می باشد. همانند سوختگی درجه یک از موارد مذکور پرهیز و مراقبت های لازم انجام گیرد. حتماً در صورتی که میزان سوختگی شدید است و ناحیه ی وسیعی را در بر گرفته به پزشک مراجعه شود.
زخم سوختگی درجه سه
به استثناء زخم سوختگی درجه چهار، سوختگی درجه سه شدید ترین نوع سوختگی است. این سوختگی بر تمامی لایه های پوستی اثر می گذارد و تخریبشان می کند.
یک باور غلط وجود دارد که سوختگی درجه سه دردناک ترین نوع است. در حالی که در این نوع سوختگی بسیاری از عصب ها از بین رفته اند. با توجه به علت ایجاد سوختگی، علائم این نوع به شرح زیر است:
– رنگ سفید و مومی شکل پوست
– رنگ ذغالی پوست
– رنگ قهوه ای تیره پوست
– بافت بلند شده و ظاهر چرمی پوست
– تاول هایی که رشد نمی کنند
در صورتی که در این نوع سوختگی جراحی صورت نگیرد، در نهایت پس از درمان زخم، جای زخم شدیدی نمایان می شود. هیچ زمان مشخصی برای درمان کامل این نوع سوختگی وجود ندارد. هیچ گاه به درمان های خود سرانه نپرداخته و سریعاً به پزشک مراجعه کنید.