جراحی زخم یک روش درمانی است که با استفاده از روش‌های جراحی برای ترمیم و بهبود زخم‌ها انجام می‌شود. هدف اصلی از جراحی زخم، تمیز کردن و ترمیم بافتهای آسیب دیده است تا فرآیند بهبود و التیام زخم را تسریع کند.
جراحی ممکن است برای زخمهای مختلفی مورد استفاده قرار گیرد. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا درباره این نوع جراحی صحبت کنیم.
جراحی زخم پای دیابتی توسط تیم فوق تخصصی دکتر زخم
چه مواردی ممکن است نیاز به جراحی زخم داشته باشند؟
جراحی زخم ممکن است ضروری باشد، اما باید توجه داشت که لزوم جراحی بستگی به موارد خاصی دارد و در همه موارد زخم، جراحی لازم نیست. در بسیاری از موارد، زخم‌ها با درمان‌های غیرجراحی مانند پانسمان مناسب، مراقبتهای تحت نظر پزشک، استفاده از داروها و تغذیه مناسب بهبود می‌یابند.
مواردی که ممکن است نیاز به جراحی زخم داشته باشند، عبارتند از:
1. زخمهای عمیق و گسترده
زخمهایی که به بافتهای عمیق تر بدن نفوذ کرده و بافتهای عضلانی، عظمی، عصبی یا عروقی را درگیر کرده‌اند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
2. زخمهای غیر قابل درمان با روش‌های مرسوم
در برخی موارد، زخمهایی که به طور معمول با درمان‌های غیرجراحی مانند پانسمان و مراقبتهای تحت نظر پزشک بهبود نمی‌یابند، نیاز به جراحی دارند.
3. زخمهای مزمن
زخمهایی که به مدت طولانی به طور قابل توجهی بهبود نمی‌یابند و ممکن است با مشکلات مانند عفونت مزمن، تجمع بافت اسکاری، تشکیل تومور یا تخریب بافتهای اطراف همراه باشند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
4. زخمهای با عوارض جانبی
زخمهایی که عوارض جانبی خطرناکی مانند تشکیل خونریزی زخم شدید، تجمع مایع درون زخم، عفونت گسترده یا تهدید به عدم ترمیم و التیام دارند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
5. زخمهای عمل
پس از انجام عمل جراحی، برخی از زخم‌ها به طور معمول نیاز به جراحی دارند تا ترمیم شوند و بهبود یابند.
بیشتر بخوانید: درمان زخم جراحی
6. زخمهای مربوط به تروما
زخمهای ناشی از ضربه، آسیب یا تروما ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند، به ویژه زمانی که بافتهای عمیق تحت تأثیر قرار گرفته‌اند.
بیشتر بخوانید: درمان زخم تروما
چگونه بفهمیم که نیاز به جراحی زخم وجود دارد یا خیر؟
تصمیم گیری در مورد نیاز به جراحی برای یک زخم معمولاً بر اساس دو عامل اصلی صورت می‌گیرد: مشخصات زخم و وضعیت بیمار.
مشخصات زخم
پزشک ابتدا مشخصات زخم را ، از جمله اندازه، عمق، محل، شکل و وضعیت بافتهای اطراف زخم بررسی می‌کند. زخمهایی که بسیار عمیق و گسترده، معمولاً نیاز به جراحی دارند.
همچنین، زخمهایی که درگیر عضلات، اعصاب یا عروق مهم هستند نیز ممکن است نیازمند جراحی باشند. ارزیابی دقیق زخم توسط پزشک، شامل بررسی بافتهای آسیب دیده، وجود عفونت و نکروز بافتی است.
وضعیت بیمار
وضعیت عمومی بیمار و عوامل دیگر نیز در تصمیم‌گیری تأثیرگذار هستند. پزشک بررسی می‌کند که آیا بیمار قادر به تحمل جراحی زخم است یا خیر. عواملی مانند سن بیمار، وضعیت سیستم ایمنی، بیماری‌های همراه، وضعیت قلبی و تنفسی، و استقامت جسمانی ممکن است تأثیرگذار باشند.
در برخی موارد، بیمارانی که وضعیت عمومی ضعیفی دارند یا مشکلات جدی سلامتی دیگری دارند، ممکن است به جراحی نتوانند تحمل کنند و به جای آن درمان‌های غیرجراحی در نظر گرفته شوند.
بیشتر بخوانید: بهترین کلینیک زخم تهران
جراحی زخم چگونه انجام می شود؟
جراحی زخم که به عنوان ترمیم زخم جراحی نیز شناخته می‌شود، روشی است که برای درمان و بستن زخمهایی که بیش از حد بزرگ، ناهموار یا فاقد بافت پوست هستند، انجام می‌شود. روش خاص انتخاب شده به نوع و شدت زخم تحت درمان بستگی دارد.
قبل از انجام جراحی زخم، جراح ممکن است نیاز به جداسازی زخم داشته باشد که شامل برداشتن تمام بافت های بالقوه آلوده و آسیب دیده است.
برخی از گزینه های درمانی رایج برای ترمیم زخم عبارتند از:
1. بخیه های اولیه
برای بستن زخم از بخیه استفاده می شود.
2. پیوند پوست
بافت سالم از قسمت دیگری از بدن برداشته شده و به ناحیه آسیب دیده پیوند زده می شود
3. گرافت با ضخامت تقسیم شده
در این روش، فقط سطوح سطحی پوست پیوند زده می شود که معمولاً برای درمان سوختگی های شدید استفاده می شود.
انواع بخیه در جراحی زخم کدامند؟
انواع مختلفی از بخیه ها در جراحی زخم مورد استفاده قرار می گیرند که بر اساس مواد، ساختار و قابلیت جذب آنها طبقه بندی می شوند. انتخاب بخیه بستگی به عواملی مانند ناحیه ای که نیاز به بخیه دارد، اندازه زخم، سابقه پزشکی و آلرژی بیمار و کمترین احتمال ایجاد عوارض یا جای زخم دارد.
برخی از انواع رایج بخیه عبارتند از:
◀ بخیه های قابل جذب در مقابل غیر قابل جذب
بخیه های قابل جذب به مرور زمان قدرت خود را از دست می دهند و در نهایت توسط بدن جذب می شوند، در حالی که نخ های غیر قابل جذب حل نمی شوند و باید توسط یک متخصص برداشته شوند.
◀ مصنوعی در مقابل طبیعی
نخ‌های مصنوعی از مواد دست‌ساز ساخته میشوند، در حالی که نخ‌های طبیعی از منابع حیوانی یا گیاهی گرفته میشوند.
◀ مونوفیلامنت در مقابل چند رشته
بخیه های تک رشته ای از یک رشته استفاده می کنند و به راحتی از بافت عبور می کنند، در حالی که نخ های چند رشته ای چندین رشته دارند و ممکن است برای کاربردهای خاص مناسب تر باشند.
آیا جراحی زخم دردناک است؟
درد بعد از جراحی زخم یک نگرانی رایج است. میزان درد بسته به فرد، نوع جراحی و پاسخ بدن به عمل می تواند متفاوت باشد. درد در محل زخم جراحی می تواند ناخوشایند باشد و همچنین ممکن است روند بهبودی را تحت تاثیر قرار دهد.
مهم است که هر درد پس از عمل را با پزشک متخصص در میان بگذارید، زیرا مدیریت درد موثر برای کاهش ناراحتی و حمایت از روند بهبودی در دسترس است. علاوه بر این، پیروی از دستورالعمل‌های مراقبتهای پس از عمل برای ارتقاء بهبود و به حداقل رساندن خطر عوارض ضروری است.
چقدر طول می‌کشد تا بعد از جراحی زخم بهبود پیدا کنیم؟
مدت زمان بهبودی زخم جراحی می تواند بر اساس فرد، نوع جراحی و ویژگی های خاص زخم متفاوت باشد. با این حال، مراحل کلی ترمیم زخم جراحی به شرح زیر است:
⏮ فاز التهابی
این مرحله معمولاً 1 تا 5 روز اول پس از جراحی را شامل می شود. در طی این مرحله، بدن پاسخ ایمنی به ضربه ناشی از عمل جراحی را آغاز می کند. در این مرحله قرمزی، تورم و درد در اطراف زخم جراحی رایج است.
⏮ فاز پرولیفراتیو
این مرحله از حدود 4 روز تا یک ماه پس از جراحی ادامه دارد. در طی این مرحله، اسکار روی برش شروع به ایجاد می‌کند، لبه‌ها به هم می‌چسبند و بافت و رگ‌های خونی جدید شروع به رشد می‌کنند.
⏮ مرحله نهایی
این مرحله می تواند از 6 ماه تا 2 سال طول بکشد. در طی این مرحله، زخم تحت بازسازی قرار می‌گیرد و اسکار از ضخیم، قرمز و برجسته‌تر به نازک‌تر، صاف‌تر و بیشتر شبیه به رنگ پوست اطراف تغییر می‌کند.
نتیجه‌گیری
در نتیجه، جراحی زخم می‌تواند یک راهکار موثر باشد که بهبود سریعتر و بهتری در ترمیم بافتهای آسیب دیده فراهم کند. با استفاده از تکنیک‌های جراحی مدرن و متداول، امکان از بین بردن بافتهای مرده، پاکسازی زخم، و ایجاد شرایط مناسب برای بازسازی سلولی و نمو بافت جدید فراهم می‌شود.
همچنین، این روش می‌تواند در کاهش درد و عوارض ناشی از زخم بهبود محسوسی ایجاد کند. با این حال، ممکن است برخی افراد پس از جراحی به مدت کوتاهی با درد یا عدم راحتی مواجه شوند، اما این مسئله به مرور زمان بهبود خواهد یافت و اغلب نتایج مثبت در بهبود و بازگشت به فعالیت‌های روزمره ایجاد می‌شود.