زخم پای دیابتی، یکی از شایع ترین عوارض بیماری دیابت کنترل نشده می باشد که عمدتا در نواحی مانند زیر انگشت شست و پاشنه پا دیده می شود و در موارد شدید می تواند استخوان را نیز درگیر کند. تمام افراد مبتلا به دیابت در معرض زخم پای دیابتی قرار دارند، اما خوشبختانه راه هایی جهت پیشگیری از بروز آن ها وجود دارد، همچنین توجه داشته باشید که انتخاب روش درمان کاملا بستگی به علت ایجاد این بیماری دارد.
علائم زخم پای دیابتی
یکی از شایع ترین علائم زخم پای دیابتی، مشاهده ترشح از زخم می باشد. التهاب و قرمزی نیز از دیگر علائم این قبیل زخم ها می باشد. تشکیل اسکار (بافت سیاه رنگ) اطراف زخم یکی دیگر از علائم زخم های دیابتی است که به دلیل عدم جریان خونرسانی به نواحی اطراف زخم ایجاد می شود.
در برخی موارد علائم زخم پای دیابتی مشهود نیستند و تا زمانی که عفونی نشوند، هیچ گونه علامتی ظاهر نخواهد شد. در صورت تغییر رنگ پوست به خصوص سیاه شدن آن و یا احساس درد در نواحی اطراف زخم سریعا به مرکز درمانی زخم مراجعه کنید.
شدت زخم معمولا بر اساس معیارهای زیر تعیین می شود:
1. زمانی که زخمی در ناحیه پا مشاهده نمی شود، اما احتمال بروز آن وجود دارد.
2. زمانی که زخم ایجاد شده اما علامتی از عفونت در آن دیده نمی شود.
3. زمانی که زخم عمیق شده باشد و احتمال درگیری مفصل و تاندون وجود دارد.
4. زمانی که زخم پیشرفت کرده و آبسه های عفونی دیده می شود.
علت ایجاد زخم پای دیابتی
از جمله علت های رایج و مهم ایجاد زخم پای دیابتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش جریان خونرسانی به پاها، که به نوعی بیماری عروقی محسوب می شود و باعث به تاخیر افتادن روند بهبودی زخم نیز خواهد شد.
- بالا رفتن سطح قند خون، یکی از علل اصلی در به تاخیر افتادن روند بهبودی زخم ها به خصوص در صورت عفونی شدن زخم می باشد، افراد مبتلا به دیابت نوع دو، معمولا توانایی مقابله در برابر عفونت را ندارند.
- آسیب های عصبی، که یکی از عوارض بیماری دیابت می باشد و منجر به بروز درد در ناحیه درگیر نیز می شود. در صورت بروز چنین آسیبی، از حساسیت پاها در برابر آسیب و صدمه کاسته می شود و احتمال عفونی شدن زخم نیز افزایش می یابد.
اگر می خواهید تا با نحوه معاینه پا در بیماران دیابتی بیشتر آشنا شوید می توانید این مقاله از سایت کلینیک دکتر زخم را مطالعه کنید.
زخم پای دیابتی از چه درجاتی برخوردار است؟
زخم پای دیابتی شامل درجات مختلفی می باشد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درجه 0 که به معنای بدون ایجاد جراحت باز می باشد.
- درجه 1 زخم در این کاملا سطحی می باشد.
- درجه 2 در این مرحله زخم عمیق می باشد.
- درجه 3 در این نوع زخم عمیق بوده و از همه مهم تر بافت آن دار عفونت نیز شده است.
- درجه 4 شامل قانقاریای جزئی می شود.
- درجه 5 قانقاریای کامل است.
درمان زخم پای دیابتی
فشار وارده به زخم هنگام راه رفتن، یکی از دلایل عفونی شدن و پیشرفت زخم می باشد، که این مورد در افراد چاق بیشتر شایع می باشد، پوشیدن جوراب از جمله مواردی است که از سوی پزشک توصیه می شود.
جهت درمان زخم پای دیابتی، پزشکان نسبت به برداشتن مواد زائد واضافی از روی زخم اقدام می کنند تا احتمال بروز عفونت به حداقل برسد. عفونت، یکی از شایع ترین عوارض بیماری دیابت است که حتما باید سریعا درمان شود. رعایت اقدامات زیر به پیشگیری از بروز عفونت کمک می کند:
- شست و شوی پاها
- خشک نگه داشتن زخم و تعویض مرتب پانسمان
- استفاده از پانسمان های آلژینات جهت پیشگیری از رشد باکتری ها
مصرف دارو
آنتی بیوتیک و داروهای ضد انعقاد معمولا از سوی پزشک تجویز می شوند تا جلوی پیشرفت عفونت نیز گرفته شود. برخی از این آنتی بیوتیک ها باکتری به نام استافیلوکک اورئوس را مورد حمله قرار می دهند، این باکتری به طور طبیعی در روده زندگی می کند و باعث بروز عفونت می شود.
- پانسمان های حاوی نقره و یا کرم سولفادیازین نقره
- ژل و محلول های پلی هگزا متیلن بیگو آنید
روش های جراحی
استفاده از روش های جراحی به درمان زخم پای دیابتی کمک می کند. هدف از انجام این شیوه درمانی، کاستن از فشار وارده به زخم با تراش دادن استخوان و یا رفع ناهنجاری های پا می باشد. در برخی موارد نیازی به جراحی نیست، در صورتی که زخم با استفاده از سایر اقدامات درمانی بهبود نیابد، جراحی توصیه می شود.
چه عواملی احتمال ایجاد زخم پای دیابتی را بیشتر می کند؟
از جمله عواملی که احتمال خطر ایجاد زخم پای دیابتی را چند برابر می کند به شرح زیر می باشد:
- مصرف سیگار و الکل
- مبتلا بودن به بیماری های قلبی
- عدم رعایت بهداشت فردی
- مبتلا بودن به بیماری های کلیوی
- چاقی زیاد
- پوشیدن کفش های نامناسب
در انتها توجه داشته باشید که ابتلا به زخم پای دیبتی در آقایان با رده سنی 40 الی 70 سال بسیار شایع می باشد.
سوالات متداول در مورد زخم پای دیابتی
از جمله متداول ترین سوالاتی که افراد در زمان مراجعه به پزشک می پرسند به شرح زیر می باشد:
خلاصه مطلب
امیدورایم تا در این مقاله قصد داشتیم تا شما اطلاعات کاملی را در خصوص زخم پای دیابتی در اختیار شما قرار دهیم، توجه داشته باشید که اگر سابقه ابتلا به این بیماری را در خانواده خود دارید یا حتی در پاهای خود زخم یا پینه هایی را مشاده کردید لازم است تا هر چه سریع تر به منظور درمان به کلینیک تخصص درمان زخم برای این مشکل مراجعه کنید چرا که چشم پوشی از این موضوع می تواند خطرات بسیار زیادی را اعم از ایجاد عفونت، قطع عضو و … را به همراه داشته باشد.